Polikistik over sendromu (PKOS)

Polikistik over sendromu (PKOS) üreme çağındaki kadınlar arasında sık görülen hormonal bir hastalıktır. PKOS’lu kadınlar nadir veya uzun süreli adet dönemleri veya aşırı erkeklik hormonu (androjen) seviyelerine sahip olabilirler. Yumurtalıklar, çok sayıda küçük sıvı toplaması (foliküller) geliştirir ve düzenli olarak yumurta salmaz.

PKOS’un kesin nedeni bilinmemektedir. Kilo kaybı ile birlikte erken tanı ve tedavi, tip2 diyabet ve kalp hastalığı gibi uzun vadeli komplikasyon riskini azaltır.

Belirtileri

PKOS’un belirti ve bulguları genellikle ergenlik döneminde ilk adet dönemi sırasında ortaya çıkar. Bazen PKOS daha sonra, örneğin önemli ağırlık artışına cevap olarak gelişir.

PKOS’un belirti ve semptomları değişkendir. Bu belirtilerden en az ikisini yaşadığınızda PKOS tanısı konulur:

• Düzensiz dönemler. Seyrek, düzensiz veya uzun süreli adet döngüleri PKOS’un en yaygın belirtisidir. Yılda dokuzdan daha az dönem, dönemler arasında 35 günden fazla ve anormal derecede ağır dönemler gözükür.
• Aşırı androjen. Yüksek seviyedeki erkeklik hormonu, aşırı yüz ve vücut kılları (hirsutizm) ve şiddetli akne ve erkek tipi kellik fiziksel belirtileri olur.
• Polikistik yumurtalıklar. Yumurtalıklarınız genişler ve yumurtaları saran foliküller . Sonuç olarak, yumurtalıklar düzenli olarak çalışmayabilir.

PKOS belirti ve semptomları obezseniz genellikle daha şiddetlidir.

Ne zaman doktora gidilmelidir?

Adet döneminizle ilgili endişeleriniz varsa, kısırlık yaşıyorsanız veya hirsutizm, sivilce ve erkek tipi kellik gibi kötü androjen belirtileri varsa doktorunuza görünün.

Nedenler

PKOS’un kesin nedeni bilinmemektedir. Faktörler şunlardır:

• Aşırı insülin. İnsülin, pankreasta üretilen ve hücrelerin vücudunuzun birincil enerji kaynağı olan şeker kullanmasını sağlayan hormondur. Hücreleriniz insülinin etkisine direnç kazanırsa, kan şekeri seviyeleriniz yükselebilir ve vücudunuz daha fazla insülin üretebilir. Aşırı insülin androjen üretimini artırabilir ve yumurtlamada zorluğa neden olabilir.
• Düşük dereceli inflamasyon. Bu terim, beyaz kan hücrelerinin enfeksiyonla savaşmak için madde üretimini tanımlar. Araştırmalar PKOS’lu kadınların, kalp ve kan damarı problemlerine yol açabilen androjen üretmeye yönelik polikistik yumurtalıkları uyaran bir tür düşük dereceli iltihaplanma olduğunu göstermiştir.
• Kalıtım. Araştırma, bazı genlerin PKOS ile bağlantılı olabileceğini göstermektedir.
• Aşırı androjen. Yumurtalıklar anormal derecede yüksek düzeyde androjen üreterek hirsutizm ve akneye neden olur.

Komplikasyonlar

PKOS komplikasyonları şunları içerir:

• Kısırlık
• Gebelik diyabeti veya gebeliğe bağlı yüksek tansiyon
• Düşük veya erken doğum
• Alkolsüz steatohepatit – Karaciğerde yağ birikmesinden kaynaklanan ciddi bir karaciğer iltihabı
• Metabolik sendrom – Yüksek tansiyon, yüksek kan şekeri ve anormal kolesterol veya trigliserit düzeyleri gibi kardiyovasküler hastalık riskinizi önemli ölçüde artıran bir dizi durum
• Tip 2 diyabet veya prediyabet
• Uyku apnesi
• Depresyon, anksiyete ve yeme bozuklukları
• Anormal uterin kanama
• Rahim zarı kanseri (endometriyal kanser)

Obezite PKOS ile ilişkilidir ve hastalığın komplikasyonlarını kötüleştirir.