KANSER: NEDENLERİ, RİSK FAKTÖRLERİ VE SIK GÖRÜLEN TÜRLER

Kanser, vücuttaki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyüyüp çoğalmasıyla ortaya çıkan ciddi bir hastalık grubudur. Normalde hücreler belirli bir düzen içinde büyür, bölünür ve ölür. Ancak kanserli hücreler bu düzeni bozarak çevre dokulara yayılabilir. Bu yayılma durumuna metastaz adı verilir.

🔍 KANSERİN NEDENLERİ

Kanserin oluşumu tek bir nedene bağlı değildir. Genetik yapı, yaşam tarzı, çevresel etkenler ve enfeksiyonlar bir araya geldiğinde hücrelerde kontrolsüz büyüme tetiklenebilir.

🧬 1. Genetik ve Kalıtsal Faktörler

Kanserlerin %5–10’u doğrudan genetik mutasyonlardan kaynaklanır.
Özellikle BRCA1 ve BRCA2 genlerindeki değişiklikler meme ve yumurtalık kanseri riskini artırır.
Aile öyküsü olan bireylerde düzenli taramalar büyük önem taşır.

☣️ 2. Çevresel Faktörler

Uzun süreli radyasyon ve kimyasal maddelere maruz kalmak hücre DNA’sına zarar verir.
Asbest, benzen, arsenik ve bazı pestisitler kanserojen etkiye sahiptir.
Hava kirliliği, akciğer kanseri riskini %15’e kadar artırabilir. (WHO, 2024)

🚬 3. Tütün ve Alkol Kullanımı

Tütün, kansere bağlı ölümlerin %22’sinden sorumludur.
Sigara; akciğer, gırtlak, pankreas, mesane ve ağız kanserleriyle ilişkilidir.
Alkol; karaciğer, meme ve kolon kanseri riskini yükseltir.

🍔 4. Beslenme ve Yaşam Tarzı

İşlenmiş, yağlı ve şekerli gıdalar obeziteye yol açarak riski artırır.
Lif, sebze, meyve ve omega-3 açısından zengin diyet koruyucudur.
Düşük fiziksel aktivite kanser riskini %10–20 artırabilir.
Kronik stres ve uyku bozuklukları bağışıklık sistemini zayıflatır.

🦠 5. Enfeksiyonlar

Dünya genelindeki kanser vakalarının yaklaşık %15’i enfeksiyon kaynaklıdır:

HPV: Rahim ağzı, boğaz ve anal kanser
Hepatit B/C: Karaciğer kanseri
Helicobacter pylori: Mide kanseri
EBV (Epstein-Barr): Lenfoma ve nazofarenks kanseri

⚠️ KANSER RİSKİNİ ARTIRAN DİĞER ETKENLER

Obezite ve insülin direnci
Hormon dengesizlikleri (özellikle östrojen yüksekliği)
Bağışıklık sistemi zayıflığı
Uzun süreli stres ve uykusuzluk
Uzun süreli kimyasal teması

🧩 SIK GÖRÜLEN KANSER TÜRLERİ

1️⃣ Meme Kanseri

Kadınlarda en sık görülen kanserdir. Erken tanı ile tedavi başarı oranı %90’ın üzerindedir.

2️⃣ Akciğer Kanseri

Vakaların %85’i sigarayla ilişkilidir. Düşük doz tomografi erken teşhiste önemlidir.

3️⃣ Prostat Kanseri

Erkeklerde en yaygın kanser türü olup PSA testiyle erken teşhis mümkündür.

4️⃣ Kolorektal (Bağırsak) Kanseri

Liften zengin, kırmızı etten fakir diyet koruyucudur. Düzenli kolonoskopi önerilir.

5️⃣ Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri

HPV virüsü ile doğrudan ilişkilidir. HPV aşısı ve smear testiyle önlenebilir.

6️⃣ Tiroid, Cilt ve Karaciğer Kanserleri

Tiroid kanseri kadınlarda hızlı artış göstermektedir. UV ışınlarına maruziyet cilt kanserinde önemli etkendir.

🌿 FİTOTERAPİ VE KANSERDE DESTEK TEDAVİSİ

“Bitkisel destekler kemoterapi ve radyoterapi süreçlerinde bağışıklık sistemini koruyabilir, toksinlerin vücuttan atılımını kolaylaştırabilir. Ancak tıbbi tedavinin alternatifi değil, destekleyicisidir.”
— Dr. Ertan Cevizci

Fitoterapide kullanılan antioksidan, antiinflamatuar bileşikler (örneğin zerdeçal, yeşil çay, üzüm çekirdeği, brokoli özü) hücre yenilenmesini destekler ve tedavi sürecinde bağışıklığı güçlendirebilir.

🧠 KANSERDEN KORUNMA YOLLARI

Sigara ve alkol kullanımından uzak durun.
Dengeli beslenin; sebze, meyve ve tam tahıllara ağırlık verin.
Haftada en az 150 dk orta tempolu egzersiz yapın.
HPV ve Hepatit B aşılarını yaptırın.
Düzenli tarama testlerini aksatmayın.
Radyasyon ve zararlı kimyasallardan korunun.
Yeterli uyku ve stres yönetimi sağlayın.

📚 Kaynaklar

Sonuç: Kanser, çok yönlü faktörlerin bir araya gelmesiyle oluşan karmaşık bir hastalıktır. Erken tanı, bilinçli yaşam tarzı ve hekim gözetiminde fitoterapi desteği, sağlıklı bir yaşamın anahtarıdır.