🧬 Yeni Üreme Hücresi Üretimi: Kendi Deri Hücrenizden “Yumurta”
Kısırlık tedavisinde çığır açabilecek bir gelişme!
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi (OHSU) araştırmacıları, insan deri hücrelerinden işlevsel yumurta hücreleri (oosit) üretmeyi başardı. Bu buluş, özellikle yumurtalık rezervi tükenmiş ya da doğuştan yumurta üretemeyen kadınlar için devrim niteliğinde bir umut anlamına geliyor.
🔬 Nasıl Gerçekleştirildi?
Bilim insanları, cilt dokusundan alınan hücreleri laboratuvar ortamında yeniden programlayarak indüklenmiş pluripotent kök hücrelere (iPSC) dönüştürdü. Bu hücreler, uygun büyüme faktörleri ve ortam koşulları altında yumurta hücrelerine benzeyen yapılara dönüştürüldü.
- Yumurta hücrelerine özgü genler aktive edildi.
- Doğal oositlere benzeyen yapı ve olgunlaşma süreci gözlendi.
- Biyolojik olarak işlevsel bir dönüşüm başarıldı.
🌿 Kısırlık Tedavisinde Ne Anlama Geliyor?
Bu yöntem gelecekte:
- Yumurtalık yetmezliği yaşayan kadınlara,
- Kanser tedavisi sonrası yumurtalık fonksiyonunu kaybeden hastalara,
- Genetik nedenlerle yumurta üretemeyen bireylere
kendi hücrelerinden yeni yumurtalar üretme imkânı sunabilir. Yani, “yumurta donasyonu” yerine kişinin kendi genetik materyaliyle yeniden üreme şansı doğabilir.
⚠️ Henüz Klinik Uygulamaya Hazır Değil
Araştırma şu an laboratuvar düzeyinde. Henüz insanlar üzerinde klinik deneme aşamasına geçilmedi. Bilim insanları, oluşturulan hücrelerin tam anlamıyla döllenebilir ve sağlıklı embriyolar oluşturabilir olup olmadığını test etmeye devam ediyor. Bu nedenle etik ve genetik güvenlik konuları dikkatle inceleniyor.
“Bu çalışma insan üreme biyolojisinin sınırlarını yeniden çiziyor. Henüz klinik kullanım için erken olsa da, gelecekte kısırlık tedavisinde çığır açabilecek bir potansiyel taşıyor.”
– Dr. Shoukhrat Mitalipov, OHSU
Dr. Paula Amato, araştırma ekibinin klinik yönünü yöneten OHSU üreme tıbbı uzmanı olarak, bu yöntemin kadın doğurganlığına “kişisel genetik çözüm” getirebileceğini belirtiyor.
Dr. Nuria Martí-Gutierrez, kök hücre biyolojisi alanındaki deneyimiyle, “insan hücrelerinden sağlıklı gamet üretiminin artık teorik olmaktan çıktığını” vurguluyor.
📌 Sonuç
Bu gelişme, doğurganlığın yalnızca mevcut yumurta rezerviyle sınırlı olmadığını, vücuttaki diğer hücrelerin de potansiyel bir kaynak olabileceğini gösteriyor. Bilim dünyası için küçük bir adım olabilir, ama kısırlık tedavisi gören milyonlarca kadın için büyük bir umut.